Otomatik Sulama Sistemi Nedir?

Otomatik sulama sistemi; bahçeyi belirlediğiniz saatlerde, belirlediğiniz süre kadar kontrol ünitesi (programlayıcı) üzerinden yöneterek sulayan düzendir. Elle hortumla gezmek yerine sistem senin yerine işi yapar: doğru zamanda, doğru miktarda, üstelik düzenli.

Bu sistemin en büyük avantajı “lüks” olması değil; su tasarrufu + homojen sulama + zaman kazancı sağlamasıdır. Çim alan, çalı grubu, damla hattı… Hepsi farklı su ister. Otomatik sulamada işi düzgün yapan şey de burada başlıyor: zon mantığı.

Zon (İstasyon) Mantığı Nedir?

Zon (istasyon), kontrol ünitesinin ayrı ayrı açıp kapattığı sulama hattıdır. Kısaca:

• Bir zon = aynı anda çalışan sprinklerler veya aynı damla hattı grubu.

Zonları doğru ayırmanın 3 kuralı

1. Aynı zon içinde aynı tip sulama
   Sprinkler ile damlayı aynı zona bağlama. Biri “bol ve kısa”, diğeri “az ve uzun” ister.

2. Aynı zon içinde benzer su ihtiyacı
   Çim ayrı, çalı ayrı, ağaç dibi ayrı.

3. Debi ve basınç sınırı
   Aynı anda çok başlık çalıştırırsan basınç düşer, sulama çöp olur.

Basit örnek: 200 m² bahçede genelde 4–8 zon arası çıkar. (Bahçenin şekli ve su kaynağına göre değişir.)

Otomatik Sulama Sistemi Kaç Parçadan Oluşur?

Aşağıdaki liste “minimum çalışan sistem” için temel parçaları verir. Sonra ihtiyaca göre büyütürüz.

1) Kontrol Ünitesi (Programlayıcı)

Sistemin beyni. Kaç zon varsa, o kadar istasyon gerekir.

• Elektrikli (220V adaptörlü / trafo ile): Ev ve villa bahçelerinde en yaygın.

• Pilli (9V): Elektrik olmayan yerlerde (hobi bahçesi, arazi).

2) Solenoid Vana

Her zonun girişinde bulunur. Kontrol ünitesi aç dediğinde vanayı açar.

• 24V vanalar: standart otomatik sulama

• 9V vanalar: pilli sistemler

3) Sprinkler veya Damla Sulama Hattı

• Çim alan: rotor / spray sprinkler

• Çalı-ağaç: damla sulama

4) Filtre (özellikle damla için şart)

Su kaynağında kum, tortu varsa damla hattı tıkanır. Filtre yoksa sistem “başta çalışır, sonra sinir eder”.

5) Ana Hat Borusu + Bağlantılar

PE boru, fittings, priz kolye, kelepçeler… Sistemin iskeleti.

6) Vana Kutusu

Vanayı toprağın altına gömüp “yarın servis gerektiğinde” kürekle kazmak istemiyorsan, vana kutusu hayat kurtarır.

Malzeme Listesi: “Başlangıç Paketi” Mantığı

Aşağıdaki listeyi “alışveriş sepeti” gibi düşün:

Kontrol / Elektrik:

• Kontrol ünitesi (istasyon sayısına göre)

• Trafo / adaptör (modele göre)

• Çok damarlı kablo (zon sayısına göre)

• Klemens / kablo ek aparatı (ıslak ortam uyumlu)

Vana ve kutulama:

• Her zon için 1 adet solenoid vana

• Vana kutusu

• Manüel küresel vana (bakım için önerilir)

Hat ve sulama elemanları:

• PE ana hat borusu + bağlantılar

• Sprinkler gövdesi / rotor-spray + nozullar

• Damla borusu + ek parçalar (damla varsa)

• Filtre (özellikle damlada zorunlu)

Bahçede Zon Planı Nasıl Yapılır? (Pratik)

1. Bahçeyi kağıda çiz: çim, çalı, ağaç, dar alanlar ayrı dursun.

2. Çim için başlık tipini seç: rotor mu, spray mi?

3. Damla sulama gereken yerleri belirle.

4. Zonları ayır: her zon aynı tip ve benzer su isteyecek.

5. “Kaç başlık aynı anda çalışır?” sorusunu basınç/debi belirler.

Basınç ve debi niye önemli?

Çünkü sistemin en pahalı arızası şudur: Yanlış plan → düşük basınç → sulama verimsiz → müşteri sistemi suçlar.
Aslında suç “plan”dadır.

Sık Yapılan Hatalar (Kısa, Net)

• Sprinkler ve damlayı aynı zona bağlamak

• “Kaç başlık kaldırır?” hesabı yapmadan başlık sayısını abartmak

• Filtreyi es geçmek

• Vana kutusu kullanmamak

• Kabloları ek yerlerinde açık bırakmak (oksitlenme → arıza)
  
  
  

  Yaşanılan Sorunlar ve Çözümler Tablosu

  Sorun	Muhtemel Sebep	Hızlı Çözüm
  Sprinkler zayıf atıyor	Basınç düşük / aynı zonda fazla başlık	Başlık sayısını azalt, zonu böl
  Bazı alanlar kuru kalıyor	Yanlış başlık seçimi / yanlış yerleşim	Nozul ve başlık tipini düzelt, kapsama planını yenile
  Damla sulama tıkanıyor	Filtre yok / su kirli	Filtre ekle, hattı yıka
  Vana açmıyor	Kablo kopuk/ek yeri oksitli / bobin arızalı	Kablo ve ek yerlerini kontrol et, bobini test et
  Kontrol ünitesi sulamayı kaçırıyor	Programlama hatası / elektrik kesintisi	Programı sadeleştir, saat-tarih kontrol et
  Sistem sürekli kaçırıyor	Yanlış bağlantı / gevşek ek	Uygun fittings + teflon/sızdırmazlık, bağlantıyı yenile

  
  
  

  SSS (Sık Sorulan Sorular)

  1) Otomatik sulama için kaç istasyon (zon) gerekir?
  Bahçedeki alan tipine göre değişir. Çim ayrı, damla ayrı. Genelde küçük bahçelerde 4–6, orta bahçelerde 6–12 zon yaygındır.

  2) Rain Bird mi Hunter mı?
  İkisi de iyi. Doğru seçim; bahçenin ihtiyacı, istasyon sayısı, kullanım kolaylığı ve servis/aksesuar uyumuyla yapılır.

  3) Elektrik yoksa otomatik sulama olur mu?
  Olur. Pilli kontrol ünitesi + 9V solenoid vana ile kurulur (hobi bahçelerinde sık kullanılır).

  4) Filtre şart mı?
  Damla sulamada “evet”. Sprinkler tarafında su çok kirliyse yine önerilir. Filtre yoksa sistem kısa sürede tıkanma/arıza çıkarır.

  5) Vana kutusu kullanmasam ne olur?
  Olur ama servis gerektiğinde toprağı kazarsın. Bir gün arıza yaşadığında “keşke” dedirten parça budur.

  6) Kurulumu kendim yapabilir miyim?
  Evet. Doğru plan + doğru malzeme ile gayet yapılır. En kritik nokta zon planı ve doğru bağlantıdır.
  
  
  

  Sonuç: İyi Sistem = İyi Plan

  Otomatik sulamada “en iyi ürün” tek başına kurtarmaz. Zon mantığı doğruysa sistem yıllarca sorunsuz çalışır. Yanlış zon ve yanlış başlık sayısıyla ise en kaliteli ürün bile zayıf kalır.